Από το efsyn.gr / ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ / του Περικλή Κοροβέση
Μιλάμε όλοι για ένα κατώτατο εγγυημένο εισόδημα. Και αυτό, μια εποχή, ήταν δεδομένο. Υπήρχαν οι συλλογικές συμβάσεις. Οταν έπιανες μια δουλειά, ήξερες ποια θα ήταν η αμοιβή της εργασίας σου σύμφωνα με τον νόμο. Και αυτό βέβαια είχε προκύψει από τους αγώνες των λαών που μπόρεσαν και κέρδισαν μερικά δικαιώματα. Τότε υπήρχαν κάποια οράματα, κάποιες ιδέες και ένα ζωντανό εργατικό κίνημα που ήξερε να παλεύει. Παράλληλα, υπήρξε και η αυτοκρατορία της ΕΣΣΔ που, τουλάχιστον ονομαστικά, διεκδικούσε όλα τα κεκτημένα της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Και αυτό ήταν μια απειλή για τον καπιταλισμό. Και όταν ο καπιταλισμός φοβάται, κάνει υποχωρήσεις. Οταν αισθάνεται ασφαλής, τότε γίνεται ολιγάρχης και τα παίρνει όλα πίσω.
Τα τελευταία περίπου τριάντα χρόνια, ο καπιταλισμός θεωρεί όλα τα κεκτημένα της εργατικής τάξης «αρχαϊκά». Το κεφάλαιο πρέπει να αφεθεί σε απόλυτη ελευθερία, ο άνθρωπος να μην έχει κανένα δικαίωμα και η ζωή του να μην έχει καμία σημασία. Και αυτό το βλέπουμε ολοκάθαρα με τη ζωή των αμάχων ή των προσφύγων. Αλλά το βλέπουμε και στην ίδια μας τη γειτονιά και στο ίδιο μας το σπίτι. Η ζωή μας δεν μετράει. Αν σου τύχει μια αρρώστια, δεν έχεις να πάρεις φάρμακα. Πεθαίνει κάποιος δικός σου, πρέπει να δανειστείς για την κηδεία. Και μετά δεν έχεις λεφτά για τον τάφο. Και αν ακόμα είσαι τυχερός και έχεις μια δουλειά ή μια σύνταξη, αυτό δεν σε εμποδίζει να γίνεσαι φτωχότερος κάθε μέρα.
Και όμως τα «χρυσά παιδιά» των τραπεζών και των πολυεθνικών έχουν έναν μισθό περίπου τριακόσιες φορές παραπάνω από τον μέσο μισθό. Οι υπολογισμοί δικοί σας. Και εδώ δεν μιλάμε για τη διαφθορά των πολιτικών που είναι δομικό στοιχείο του αρπαχτικού καπιταλισμού. Υπάρχει ένα παλιό αναρχικό σύνθημα που λέει: «Μόνο οι τρελοί πιστεύουν πως μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Και όμως είναι οι μόνοι που τον αλλάζουν». Και με αυτή τη λογική, γιατί να μην υπάρχει ένας μισθός που να μην μπορέσει να ξεπεράσει κάποιο συγκεκριμένο όριο; Οπως έχουμε τον κατώτατο μισθό, να έχουμε και τον ανώτατο μισθό. Εχει γίνει πουθενά στον κόσμο κάτι τέτοιο;
Αυτό το αίτημα επανήλθε στην επικαιρότητα το 2011 από τους ακτιβιστές της Γουόλ Στριτ. Ηταν έμπνευση αριστεριστών; Ηταν φανατικοί αντικαπιταλιστές; Ή μήπως ουτοπικοί άνθρωποι που πίστευαν πως και οι καπιταλιστές είναι άνθρωποι και ευχαρίστως θα έδιναν ένα μέρος από τον πλούτο τους για να μειωθούν οι ανισότητες; Τίποτα από όλα αυτά. Ηταν οι θεωρίες του Φέλιξ Αντλερ, ενός φιλοσόφου και ακτιβιστή, που είδε από τις αρχές του 20ού αιώνα πως η άγρια εκμετάλλευση της παιδικής και ενήλικης εργασίας αποδίδει τεράστια περιουσία, που με τη σειρά της διαφθείρει τους πολιτικούς. Οι ιδέες του έγιναν δημοφιλείς. Ακόμα και στον πρόεδρο Ρούζβλετ. Αλλά δεν μπόρεσε να κάνει και πολλά πράγματα. Κάτι διαγγέλματα έκανε, αλλά στην πράξη απέτυχε. Οι καπιταλιστές είχαν παραπάνω δύναμη από τον πρόεδρο της χώρας.
Και όμως, αυτή η αντίληψη πηγαίνει ζευγάρι με τον εγγυημένο κατώτατο μισθό. Ηδη από το 1968, οι κορυφαίοι οικονομολόγοι Πολ Σάμιουελσον και Τζον Γκαλμπρέιθ μαζί με χίλιους διακόσιους οικονομολόγους, προσωπικότητες από όλο τον κόσμο, είχαν βγάλει ένα μανιφέστο πως η λιτότητα δεν οδηγεί σε καμιά ανάπτυξη. Και χρειάζεται ένα εγγυημένο κατώτατο εισόδημα. Ολοι αυτοί δεν ήταν επαναστάτες. Αστοί ήταν και τους ενδιέφερε να σωθεί το σύστημα με μια ισορροπία. Και υπήρχαν κυβερνήσεις της Αριστεράς (εντός συστήματος) που προσπάθησαν να φέρουν κάποιες αλλαγές. Και κάπου τα κατάφεραν. Αλλά το σύστημα λειτουργεί για τον εαυτό του. Αφομοιώνει τα πάντα και σε τελική ανάλυση μπορεί να τραφεί με τα πάντα. Και αυτά τα σχέδια δεν ευδοκίμησαν (στις κυβερνήσεις της Αριστεράς θα επανέλθουμε).
Ο ΣΥΡΙΖΑ προ των πυλών. Γιατί όχι; Αλλά τι έχει καταλάβει από την εποχή που ζούμε; Αν υποθέσουμε πως αφαιρούμε τη φωτογραφία του φωτογενούς Τσίπρα και τις πράγματι σωστές δηλώσεις του, ασχέτως αν είναι άψυχες και τυποποιημένες, πού είναι το υπόλοιπο κόμμα; Πού είναι τα μέλη του; Πού είναι η κοινωνική του δραστηριότητα; Ποια είναι τα ριζοσπαστικά πράγματα που έχει να μας προτείνει; Μπορεί να μας εγγυηθεί πως οι κύριοι Μαρινάκης και Μελισσανίδης θα έχουν εγγυημένο εισόδημα πέντε χιλιάδες ευρώ, όταν για άλλους αυτό το ποσό είναι αδιανόητο; Και πώς εννοούμε την ανακατανομή του πλούτου;
Σχόλια